مقدمه اي در باره منبع تغذيه رايانه
منبع تغذيه (Power) خوب داراي چه مشخصاتي است؟
درباره منبع تغذيه چه ميدانيم؟
هر وسيله برقي نياز به منبع تغذيه دارد تا بتواند انرژي لازم براي كاري كه ميبايست انجام دهد را داشته باشد. اكثر لوازم الكترونيكي، ولتاژ برق مورد نيازشان بسيار كمتر و ضعيف تر از ولتاژ برق شهر است؛ در حاليكه لوازم خانگي يا صنعتي، همان مقدار برق (يعني 220 ولت) را بدون دست كاري مورد استفاده قرار ميدهند.
تقريبا از همان ابتداي ظهور دستگاه هاي الكترونيكي، ولتاژ 12 ولت يك ولتاژ پايه براي تغذيه آنها بود چراكه با اختراع نيمه هادي ها عملا به اين نتيجه رسيدند كه اولا نيازي به بيش از اين ولتاژ نيست و ثانيا ولتاژ بالاتر مثل 20ولت، نيمه هادي ها را ميسوزاند (ولتاژ شكست) و بهمين دليل ولتاژ خوب و مطمئن همان 12 ولت انتخاب شد.
ولي درست است كه 12 ولت ولتاژ خوب و بي خطري چه براي قطعات الكترونيكي و چه براي انسان است اما تهيه اين ولتاژ فقط توسط كاهش دادن برق شهر توسط ترانس و تصفيه و تثبيت آن توسط مدار الكتروني امكان پذير است كه نتيجتا مصرف كننده باز ميبايست به پريز برق محل وابسته باشد.
البته باطري ماشين 12 ولتي هم امكان خوبي براي رهايي از وابستگي به پريز برق بود، ولي وزن آن هم آنقدر زياد است كه كسي نميتواند آنرا با راديوي جيبي اش حمل كند!
همان ابتدا، طراحان توانستند بسادكي مدارات و طراحي هايشان را به 9 ولت و سپس 6 ولت و نهايتا به4.5 و 3 ولت كاهش دهند و اين به خاطر ويژگي هاي ممتازي بود كه نيمه هادي هاي سيليكوني و ژرمانيومي از خود نشان دادند و پايه هاي لوازم الكترونيكي همراه را بنا كردند.
بموازات كاهش ولتاژ لوازم الكترونيكي بحث كاهش مصرف هم مطرح بود تا مصرف كننده مجبور نباشد دايما باطري هاي قلمي را عوض كند و اين مهم تر از كاهش ولتاژ بنظر ميرسيد چراكه اساسا كاهش مصرف انرژي از اواسط قرن بيستم در وسايل مصرف كننده بعنوان يك ضرورت بحساب ميامد. بحران نفت و انرژي باعث شد تا در طراحي تمامي لوازمي كه مصرف كننده انرژي بودند چنان سخت گيرانه بازنگري شود (البته در كشورهاي غربي) كه با ورود سيستم كم مصرف تر، دستگاه سالم قبلي الزاما درسته دور انداخته ميشد!
اختراع باطري هاي قابل شارژ قدم فوق العاده بزرگي بود كه در بالا بردن كارايي لوازم همراه برداشته شد. از نظر رواني يك كاربر لوازم همراه، حاضر است تا بيست برابر هزينه را براي يك باطري قابل پرشدن را بپردازد و هربار مجبور نباشد از باطري هاي يكبار مصرف متفرقه كه معلوم نيست چقدر كار ميكند استفاده كند.
اما در ارتباط با منبع تغذيه رايانه (پاور كامپيوتر-Power) ؟
پردازنده رايانه در حد نسبتا كمي مصرف برق دارد ولي مجموعه مدارات مرتبط كه يك رايانه را تشكيل ميدهند جريان بسيار زيادي را طلب ميكنند. يك رايانه هزاران قطعه الكترونيكي به علاوه چندين موتور و هواكش و چندين پردازنده (حداقل دو پردازنده) دارد كه نياز به چندين نوع ولتاژ (دو ولتاژ منفي و چهار ولتاژ مثبت) و با شدت جريان بعضا بالايي داشته بخصوص كه اخيرا كارت هاي تصويري طراحي و ببازار آمده كه سهم عمده اي از انرژي تهيه شده توسط منبع تغذيه طلب ميكند. و در صورت عدم تامين و يا حتي تثبيت آنها با اخلال و يا عدم كاركرد صحيح و اي بسا با سوختن بخشي از آن مواجه خواهيم شد. (البته بحث عدم كاركرد درست، بنظر صحيح تر ميايد تا سوختن، كه خيلي ها مطرح ميكنند.)
نكته اي كه در ارتباط با منابع تغذيه رايانه قابل ذكر است اينست كه تا قبل از اينكه رايانه هاي خانگي ببازار بيايد مشكل بزرگي در طراحي منابع تغذيه وجود داشت كه براي طراحان بسيار دغدغه آور بود و آن وزن و حجم و قيمت غير قابل قبول همين بخش ظاهرا ساده دستگاه بود! چرا؟
تا آن زمان منابع تغذيه دستگاه هاي الكترونيكي كه مصرف و توان بالايي داشتند و نميشد از طريق باطري تامين كرد را توسط يك ترانس كاهنده برق شهر، ميساختند. توسط ترانس، برق از 220 ولت به ولتاژ مورد نظر كاسته شده و سپس با يك مدار الكترونيكي تضفيه شده و بطور دقيق (برحسب نياز البته) تثبيت و صاف (عاري از نوسان برق) ميشد. و اين مجموعه معمولا چيزي در حد توان 10 الي 50 وات متداول بود و نياز لوازم الكترونيكي بيش از اين هم نبود البته تلويزيون رنگي ولتاژ و توان بالايي را طلب ميكرد كه آنهم با تمهيداتي (بيشتر شبيه به يك ترفند) از خود برق شهر تامين شد بدون نياز به يك ترانس كاهنده.
ولي در ارتباط با رايانه هاي اوليه طراحان مجبور بودند كه جمعا براي تامين ولتاژهاي مختلف مورد نياز، 200 الي 250 وات برق تامين كنند كه اگر حداقل دقت و نيز تثبيت لازمه هم ده درصد باشد و تهيه چنين منبع تغيه اي با امكانات آنزمان، بسته اي در حد 5 الي 7 كيلو و حجمي در حد نصف يك بدنه فعلي رايانه و قيمتي نزديك يك رايانه فعلي تمام ميشد و اين اصلا از نظر تجاري قابل قبول نبود.
اما مخترين توانستند بجاي ترانس معمولي از روشي كه به آن اتصال زدن (سوييچينگ) ميگفتند كه بطور ساده تبديل فركانس برق شهر به فركانس بالا و انتقال آن توسط ترانس هاي كوچك با هسته فريت خالص بود، استفاده كنند. نقطه ضعف در روش سوييچينگ اين بود كه خط برق شهر مستقيما وارد دستگاه ميشد و هيچ جداسازي هم دركار نبود. اگرچه جداسازي بشكل خاصي تقريبا حل شد اما بهرحال اين روش جديد گام بزرگ و تحولي نوين در طراحي منابع تغذيه بود و مانع بزرگي را كه سر راه خانگي شدن رايانه وچود داشت از ميان برد و نتيجتا شما اكنون شاهد بسته هاي كوچك منابع تغذيه رايانه در حدي كه متداول است با وزن كم و قيمت واقعا پايين آن در بازار هستيد. اين نوع منابع تغذيه حتي به وسايل همراه نيز راه باز كرد و شارژرهاي كوچك و سبك گوشي هاي همراه جايگزين آداپتورهاي سنگين با دقت كم گذشته شدند.
تنها بحثي كه ميماند توليد اغتشاش توسط اين منابع تغذيه است. اگرچه ممكن است اغتشاش هاي ايجاد شده توسط منابع تغذيه سويچينگ كه ذاتي نوع و طراحي آن است اختلالي در كاركرد رايانه نداشته باشد اما اين اغتشاش بهرحال وجود دارد و توسط كل سيستم و بدنه به محيط و بخصوص خط برق شهر منتقل ميشود و شما هنگام گوش دادن به راديو هاي موج كوتاه متوجه آن ميشويد. و اگرچه تمهيداتي از قبيل صافي هاي مختلف در ورودي و خروجي و با استاندارد هاي تعريف شده ايجاد شد اما كمتر به حذف كامل آن اهتمام لازم داده ميشود.
امكانات و خروجي هاي منبع تغذيه رايانه
امكاناتي كه يك منبع تغذيه در اختيار كاربر قرار ميدهد در كل، دو خط ولتاژ منفي 5 و 12 ولتي (با جريان كم) يك خط ولتاژ مثبت 3.3 ولتي (آنهم با جريان كم) و دو خط ولتاژ مثبت 5 و 12 با جريان بالاي 5 آمپر ميباشد (گاه بيش از 15 آمپر).
البته ولتاژ 1.5 ولتي هم در رايانه مورد نياز است اما آنقدر جريانش ناچيز است كه توسط يك باطري تهيه ميشود بخصوص كه وقتي دستگاه خاموش است اين ولتاآژ اگر نباشد كل پيكربندي سيستم عامل مدار اصلي (مادربرد) پاك ميشود و بهمين دليل از باطري كوچك ساعت مچي استفاده ميشود.
بخشي از طراحي منبع تغذيه نيز مربوط ميشود به رفتارها (الگوريتم ها) يي كه به رايانه امكان خوبي ميدهد مثل حالت بيكاري و رفتن بحالت كم مصرف (استند باي شدن) و يا بخواب رفتن رايانه (هايبرنيت) ...
در منابع جديد يا حرفه اي جابجايي هايي صورت گرفته شده مثلا منفي 5 ولت حذف شده و يا اينكه ميزان قدرت 5 ولتي و 12 ولتي نسبت به گذشته جابجا شده و همچنين در نياز مدارات و قطعات به ولتاژ 3.3 ولت تغيرات عمده اي ايجاد شده است...
مراحل مختلف در طراحي منبع تغذيه رايانه
در طراحي مهندسي يك منبع تغذيه رايانه، ميبايست مراتب ذيل طي شود:
تهيه ولتاژ هاي مورد نياز از خط برق شهر
يك رايانه بخش هاي مختلفي دارد كه بخش الكترونيكي آن عمدتا 5 ولتي (هم مثبت و هم منفي) است و موتورهايش هم معمولا 12 ولتي هستند جديدا هم خط 3.3 ولتي نيز كارايي بيشتري بدست آورده و البته منفي 5 حذف و منفي 12 كمتر استفاده ميشود. اين ولتاژها بايد از مشخصه هاي ثبات و صاف بودن و عاري از هرگونه لرزش يا اغتشاش مطابق با اصول استاندار هاي متعارف برخوردار باشد. كه به آن اشاره ميكنيم.
تهيه ولتاژهاي دقيق يك بخش كار است و تهيه جريان دهي مورد نظر بخش ديگر.
براي آنكه بتوان جريان بيشتري از خط برق تهيه كرد نياز به قطعات الكترونيكي با قدرت بيشتر (پاور ماس فت) ميباشد به علاوه چوك و ترانس هاي با هسته هاي فريت خالص بزرگتر شده و اين موارد باعث بالا رفتن هزينه تمام شده خواهد شد. ولي قدرت لحظه اي كه مطرح ميشود اساسا جنبه تبليغاتي دارد و منبع تغذيه كلا با قدرت واقعي مورد سنجش قرار ميگيرد.
ايجاد ثبات در ولتاژها و تمهيدات حفاظتي
بعد از تهيه ولتاژ هاي ذكر شده از خط برق شهر مرحله تثبيت آنست.
ولتاژهاي مورد نياز بخش هاي مختلف رايانه با جريان دهي حداكثري تعريف شده بايستي با دقت (تلرانس) قابل قبولي كه هزينه را بالا نبرد، تهيه و سپس تثبيت شود. هرچه دقت ولتاژ تحويلي بيشتر شود، هم هزينه توليد آن بخش زيادتر و مصرف كلي برق آنهم بيشتر خواهد شد.
ايجاد ثبات هنگام بار شدن حداكثري (اورلود) دستگاه مصرف كننده (كاربر رايانه ناگهان چند بخش آنرا بكار مياندازد يا برعكس) و چه هنگام نوسانات ولتاژ ورودي (مثل ساعات كم بار و پر بار خط برق شهر) كلا از شاخصه هاي اصلي يك منبع تغذيه خوب (چه از نوع فديمي و چه در انواع جديد (سوئيچينگ) ميباشد.
كار هنرمندانه و هوشمندانه يك طراح خوب، رعايت توازن، بين اين دو عامل متضاد يعني توازن بين ميزان لازمه ثبات ولتاژ در عين تحمل كمترين هزينه (مصرف برق و مصرف فطعات طراحي شده) ميباشد.
يكي ديگر از اين تمهيدات حفاظتي، مدار محافظ اتصال كوتاه است. از آنجا كه در خطوط ولتاژ 5 و 12 ولتي جريان هاي بالا گاه تا 20 آمپر وجود دارد چنانكه روي برد اصلي يك اتصالي ايجاد شد ميتواند با برقراري اين جريان كل مدار را به آتش بكشد و باعث آتش سوزي شود و استفاده از فيوز هم چندان مقرون بصرفه نيستند (فيوزهاي سريع خيلي گران هستند) در طراحي اين بخش، چنانكه در خروجي يك اتصال كوتاه انجام گيرد دستگاه، ولتاژ كل سيستم را قظع ميكند و رايانه خاموش ميشود.
رابط ها و اتصالات خروجي
ولتاژهاي تهيه شده در يك مجموعه اي تحت عنوان منبع تغذيه رايانه بوسيله سيمهاي رابط و اتصالات استاندارد شده متناسب با جريان تحويلي، خارج ميشود. از آنجا كه جريان تحويلي گاه تا 30 آمپر و يا بيشتر هم ممكن است باشند و سيمهاي رابط هم ممكن است تا نيم متر طول داشته باشند و چنانكه از يك سيم براي انتقال برق بخواهيم استفاده كنيم ناچار به استفاده از سيم با قطر هاي زياد خواهيم شد همين طور در مورد اتصال پايه ها به مدار چاپي كه با ذوب شدن قلع و حتي سيم مسي روي مدار چاپي مواجه ميشويم بناچار براي يك خط ولتاژ ممكن است دو سيم و دو اتصال در نظر بگيرند بهمين دليل دو پايه يا 4 پايه يا 20 پايه با اضافه 4 پايه... روش هايي است كه در منابع تغذيه جهت رفع مشكل فوق كاربرد پيدا كرده است.
دفع حرارتي منابع تغذيه
تهيه 200 الي 400 وات يا حتي بيشتر كه دايما توسعه ميبابد آنهم در يك جعبه كوچك، چنان حرارتي ايجاد ميكند كه بي شباهت به يك منقل برقي نخواهد بود!
براي رفع اين معضل اولا همواره تلاش ميشود كه اساسا هم قطعات الكترونيكي (ماس فت قدرت) بهتري توليد شود كه كمترين تلفات حرارتي در آنها ايجاد شود و هم نحوه طراحي مدار، ايجاد حرارت كمتري بكند.
اما بهرحال حرارت ايجاد ميشود. ابتدا توسط خنك كننده هاي فلزي (رادياتور)، از قطعات الكترونيكي دفع حرارت ميشود و سپس كل حرارت محيط بطور كاملا حرفه اي خارچ ميشود و در حال حاضر بهترين نوع طراحي هواكش دو پنكه اي 8 سانتي ميباشد.
رفع اغتشاش هاي الكترومغناطيسي
برخلاف روش سنتي كه تنها صداي ناخواسته منابع تغذيه صداي50 هرتزي برق شهر (هوم) بود اما روش جديد (سوييچينگ) چنان غوغايي بپا ميكند كه البته داد امواج موج كوتاه راديويي را در مياورد بطوريكه اگر شنونده راديو هاي بيگانه باشيد لازم ميبينيد يا كار با رايانه را انتخاب كنيد يا گوش دادن به راديو را!
بهرحال تمامي تلاش ها براي رفع اين اغتشاش از منابع تغذيه بعمل آمده و استاندارهايي هم تعريف شده اما ممكن است باز هم از اين صداي گوش خراش در امان نمانيد.
تهيه ولتاژ متغير
تمامي بخش هاي رايانه ميبايست ولتاژ دقيق و ثابتي داشته باشند و هزينه زيادي هم صرف اين ويژگي ميشود اما اختلاف حرارت در تابستان و زمستان و يا حرارت ايجاد شده در كار حداكثري پردازنده هاي رايانه و حالت بيكاري گاه آنچنان هست كه معقول بنظر نميرسد يك هواكش با يك سرعت ثابت جهت دفع حرارت و انتقال آن به بيرون محفظه كار كند. بهمين منظور حسگري كه روي برد اصلي است به منبع تغذيه ميزان حرارت را اطلاع ميدهد و منبع تغذيه نيز ولتاژ هواكش را هم توسط آن كم و زياد ميكند تا با كمترين انرژي عمل دفع حرارتي انجام بگيرد.
رفع اختلاف ولتاژ تحويلي در ابتدا و انتهاي خط
هرچه جريان تحويلي بزركتر باشد با توجه به مقاومت اهمي سيم، ميزان افت ولتاژ در مسير سيم بيشتر خواهد بود و ضمن اينكه سيم داغ خواهد شد و افت ولتاژ تحويلي هم بيشتر خواهد شد. بعنوان مثال اگر سيم خوب مسي استفاده شود و در طول نيم متر فقط حدود نيم اهم مقاومت آن باشد با انتقال 20 آمپر يك ولت كاهش ولتاژ ايجاد ميشود يعني بجاي تحويل 5 ولت 4 ولت تحويل مدار داده ميشود در حاليكه طراح كلي تلاش كرده تا يك ولتاژ دقيق با حداكثر ده درصد خطا تحويل دهد به همين سادگي تلاشش بي ثمر خواهد شد. ضمن ايتكه عوامل ديگري هم براي ايجاد اين افت ولتاژ وجود دارد از جمله بالا رفتن حرارت محيط داخلي بدنهو تغيير نقطه كار قطعات، و از آن مهمتر تلفات سلفي خازني (سيم پيچ ها و خازن ها در هنگامي كه كارشان را انجام ميدهند مقاومت غير اهمي ايجاد ميكنند و يا در برابر فركانس هاي فوق العاده بالايي كه در خطوط اطلاعات وجود دارند ايجاد مقاومت راكتانس ميكنند) كه آنهم مزيد برعلت ميشود (كاهش ولتاژ هم از بيرون و هم از درون مدار).
اگر اين وضعيت بحال خود رها شود اساسا چيزي بعنوان ولتاژ دقيق تعريف شده در مدار اصلي مشاهده نخواهيم كرد كمااينكه ممكن است دايما اين مقادير كم و زياد شوند.
تنها چاره اي كه ميماند قراردادن حسگر ولتاژ روي برد اصلي ميباشد تا منبع تغذيه آنرا بخواند و ولتاژ خروجي را در هر لحظه بعدد مورد نظر برساند.
ايجاد روش آماده بكار رايانه
يك كاربر رايانه زمانيكه براي چند دقيقه تا الي يكساعت با رايانه كاري نداشته باشد بهتر است از روش آماده باش قرار دادن رايانه استفاده كند تا مصرف برق كاهش يابد و اين در گرو طراحي و تمهيداتي است كه همگام با سيستم عامل بتواند رايانه را بحالت كم مصرف ببرد . در اين حالت مصرف رايانه به نصف يا كمتر كاهش خواهد يافت و منبع تغذيه فقط بخش هايي از ولتاژ خروجي را آنهم با شرايطي ويژه فعال نگه خواهد داشت.
تست كامل و كنترل كيفيت نهايي
از آنجا كه منبع تغذيه مستقيما ببرق شهر متصل شده و در نوع چديد، برق 220 ولتي بدون ترانس كاهنده وارد مدار تهيه ولتاژ ميشود ميتواند بسيار خطرناك باشد چراكه با كمترين بي احتياطي نه تنها خط برق وارد مدار اصلي رايانه شده و درجا كل دستگاه را بسوزاند (همانطور كه در طراحي شركت دل اين اتفاق افتاد) بلكه اين خطر تهديدي جدي براي جان كاربر هم خواهد بود.
براي جداسازي برق شهر از كل بدنه و نيز خروجي هاي آن (سيم هاي رابط) حتما ميبايست استاندارهاي ايمني بسيار قاطع چه از نظر طراحي و چه از نظر پياده سازي (مونتاژ) اعمال شود كه نهايتا با كنترل كيفيت به مرحله اجرا و اتمام برسد و دستگاه توليد شده با برچسب ايمني روانه بازار شود.
انتخاب يك منبع تغذيه خوب
اينكه تصور شود "هرچه منبع تغذيه قوي تر انتخاب شود كار درستي است" اساسا تصور نادرستي ميباشد چراكه هر چه منبع تغذيه قوي تر باشد بطور ذاتي تلفات انرژي بيشتري را بهمراه خواهد داشت چنانكه با يك منبع تغذيه مناسب كار كنيد مصرف برق تان بمراتب كمتر از زماني است كه يك منبع تغذيه با توان بالايي انتخاب كرده باشيد چون هر منبع تغذيه اي توان مصرف بيكاري دارد (بخصوص بخش تثبيت ولتاژ آن) و اين زمان بيكاري و عدم استفاده از كل توان آن در اين حالت خيلي بيشتر از زمان كار ميشود.
متاسفانه تنها مرجعي كه براي محاسبه كل مصرف رايانه ميتوان به آن متوسل شد برگه هاي راهنما (كاتالوگ) كارتهاي اصلي است و براي اينكه مبادا رايانه برق كم بياورد معقول بنظر ميرسد كه بايد دست بالا را گرفته و از يك منبع تغذيه با توان بالا استفاده شود. اگر چه ممكن است شما بعدا نيز مايل باشيبد بعضي كارتها را ارتقاؤ دهيد و به اين دليل انتخاب يك منبع تغذيه دست بالا موجه بنظر ميرسد.
اما ميبايست درنظر داشته باشيد كه اگر روزي 6 الي 8 ساعت با رايانه كار ميكنيد چنانكه منبع تغذيه دست بالا را انتخاب كنيد ممكن است هزينه اضافه پرداخت صورت حساب برقتان در سال بيش از حد انتظارتان باشد پس اين شيوه تفكر شايد چندان منطقي بنطر نرسد و همان ابتدا منبع تغذيه مناسب اما با كيفيت و استاندار بالا را تهيه كنيد.
ويژگي هاي يك منبع تعذيه خوب و مناسب
منابع تغذيه فراواني با نشان هاي تجاري متعدد در بازار موجود است و با ارقام شگفت انگيز از توان هاي لحظه اي و نيز توان واقعي. ولي يك مصرف كننده منطقي بايد اين جمله را مد نظر داشته باشد كه هر ارزاني بي دليل نيست و هر گراني بي حكمت نيست و نبايد تسليم ارزاني بعضي از اين قبيل محصولات شود.
نكته ظريفي كه در مورد منابع تغذيه وجود دارد اينست كه هرچه بهره (راندمان) آنها بيشتر باشد يعني اتلاف انرژي كمتري داشته باشد، قيمت آن بطور قابل ملاحظه اي گرانتر ميباشند. اما اگر اهل حساب و كتاب باشيد بسادگي درخواهيد يافت در عرض يكسال استفاده از يك منبع تغذيه مناسب و استاندارد، نه تنها اختلاف قيمت آن با يك نوع ارزانتر، از صورت حساب برق منزلتان كم خواهد شد بلكه حتي در سال دوم كل هزينه منبع تغديه هم كسر خواهد شد و گويي داراي يك منبع تغذيه رايگان شده ايد!
نكته دوم اينكه منابع تغذيه استاندار حتما داراي نشان ها و علايم تجاري شناخته شده هستند و آنها نه تنها خود را ملتزم به آخرين استاندارهاي جهاني ميكنند بلكه همواره درحال بروز شدن ميباشند.
استاندارها در حال تغيير و تحول هستند مثلا زماني تصور ميشد كه هواكش 12 سانتي بهترين تهويه را انجام ميدهد اما بعدا مشخص شد كه قدرت بيشتر اين هواكش باعث ميشود كه مجددا هواي بيرون زده شده را از منافذ ديگر بداخل برگرداند! و يا اينكه مشخصه هاي اتصالات (كانكتور ها و ترمينال ها) و نيز رابط ها (كابل ها) دايما در حال بروز شدن ميباشند و بمحض رسيدن گزارشاتي مبني بر عدم توانايي آن اتصالات براي انتقال جريان مصرفي و تغييرات فيزيكي شيميايي در اثر كاركرد حداكثر، نوع و مشخصه هايشان را عوض ميكنند.بنابقراين توليدكنندگاني كه همواره خود را با استاندارهاي جهاني بروز ميكنند بهترين محصول را برايتان آماده ميكنند.
از آن گذشته هرچه بخواهيم دقيقا توضيح دهيم كه چه نوع منبع تغذيه اي را با چه مشخصات فني خريداري كنيد، از آنجا كه امكان بازكردن و مشاهده داخل محصول امكان ناپذير است مفيد فايده نخواهد بود حتي براي يك مهندس طراح منبع تغذيه!!
براي اينكه واقعا بتوانيم يك منبع تغذيه خوب را تشخيص دهيم بايستي كار آنرا با دستگاه هاي مخصوص مورد مطالعه و مشاهده و سنجش هاي آزمايشگاهي دقيق، ارزشيابي كنيم و مسلما اين از عهده كاربر خارج است.
ناچار تنها راه اين است كه به خريد محصولي از يك شركت كاملا معتبر و مشاوره با يك تعميركار كاملا باتجربه بسنده كنيم كه نتيجه بهتري از مشاوره با مغازه دارها برايمان خواهد داشت!
سخن آخر در مورد چگونگي استفاده بهينه از منبع تغذيه
حال صرف نظر از اينكه چه نوع و مدلي از منبع تغذيه را خريداري كرده ايد در مورد نحوه استفاده از آن نيز خوب است مسائلي را مورد توجه قرار دهيد.
مهمترين نكته در مورد استفاده بهينه از رايانه بطوريكه كمترين ميزان اتلاف انرژي ببار بيايد صرف نظر از نوع سخت افزار مورد استفاده، اينست كه بعد از انجام كارتان با رايانه يا آنرا بطور كامل خاموش كنيد و يا بحالت خواب كه اصطلاحا هايبرنيت ميگويند ببريد و شيوه آماده باش قرار دادن رايانه روش خوبي نخواهد بود. چراكه درست است كه حالت آماده باش (استندباي) خيلي سريع آنرا روشن ميكند و شما را معطل نميكند اما ماداميكه دستگاه در اين حالت قرار دارد رايانه عملا روشن است ولي با توان انرژي كمتر بطوريكه اگر در حالت عادي 100 وات مصرف دارد حالا 50 وات ميشود كه اين كاهش بيشتر مرهون نمايشگر است. هواكش ها روشن است و حافظه جانبي و برخي بخش هاي ديگر تغذيه شان برقرار است و منبع تغذيه هم توان بي باري (در واقع كم باري) خود را دارد و فقط بخش هايي مثل موتور ديسك سخت و يا پردازنده ها غير فعال ميمانند. بهمين دليل تا موس را تكان ميدهيد سريعا رايانه روشن ميشود.
البته اوايل مطرح بود كه هر بار روشن و خاموش كردن رايانه، عمر پردازنده و ساير بخش ها را بشدت كاهش ميدهد ولي بنظر ميايد كه اين نظريه كاملا بيمورد است و صحت ندارد.
نكته ديگر هم اينست كه اگر از يك ديسك سخت و يا يك راه انداز سي دي استفاده كنيد خيلي كمك به منبع تغذيه كرده ايد اگرچه حتما براي داشتن دوتا يا بيشتر از هر كدامشان، دليل قانع كننده اي خواهيد داشت.
چنانكه مايليد از رايانه تان بشكل كاملا حرفه اي و با بالاترين امكانات و نسخه هاي سخت افزاري مثل كارت هاي تصويري كه مصرف كننده بيرحم انرژي هستند و بسيار هم ميتوانند به مدار اصلي (مادر برد) تان فشار وارد كنند استفاده كنيد پيشنهاد منطقي ما بشما اينست كه دوتا رايانه داشته باشيد يكي براي كارهاي كاملا سبك مثل وبگردي و ويرايشگري و امورات معمول مثل حسابداري و غيره (كه حتي ميتواند رايانه قديمي و كم مصرف و دست دوم پنتيوم دو يا سه باشد) و دومي هم براي بازي ها و تماشاي فيلم و غيره تا هم مصرف برقتان بسيار پايين بيايد و هم عمر هر دو دستگاه تا ده برابر بيشتر شود.
ادامه مطلب...