نكاتي كليدي در ارتباط با خريدهاي اينترنتي
خريد اينترنتي سالهاست كه در ايران
رايج شده است ولي هيچگاه جايگاهي كه در كشورهاي غربي دارد در ايران
نداشته و بدلايل مختلف اين مشكل همچنان ادامه دارد. |
چشمان باز و آگاه از ضروري ترين ابزار تحقق يك خريد خوب چه از طريق مكان هاي
حقيقي و چه مجازي است. اما
خريد خوب از طريق مجازي داراي مشكلاتي خاص است كه
اگر بتوانيم با امكاناتي كه اينترنت در اختيارمان قرار ميدهد آشنا شويم و از آن
استفاده بجا نماييم حتي از
خريد از مكان هاي حقيقي موفقيت آميزتر و انتفاعي
تر خواهد بود.
در عمل متاسفانه بسياري از
خريدهاي اينترنتي در ايران ناموفق بوده و
خريداران از آن احساس خوش رضايتمندي را بدست
نمياورند. يكي از دلايل آن، عدم آشنايي
خريداران اينترنتي به شيوه درست
خريد ميباشد كه بعداز حتي يك
خريد ناصحيح و سرخوردگي ناشي از نتايج ببار آمده،
كلا قيد اين نوع
خريد را زده و بديگران نيز توصيه ميكنند از اين
روش پرهيز كنند.
در ارتباط با
خريدهاي اينترنتي تان لازم است حداقل هايي را
رعايت كنيد. كه در ذيل به چند نكته شاخص و مهمي كه ممكن است برايتان تازگي داشته
باشد، جلب ميكنيم.
ايتدا
حتما با عناوين تجاري محصولاتي كه قصد
خريد آنرا را داريد آشنايي لازم را كسب نماييد.
بدين منظور به سايت هاي مربوط به آن نشان تجاري رفته و تحقيق كنيد كه آيا آنها
محصولي با آن مدل و مشخصات توليد كرده اند يا خير؟ و اگر آن عناوين متعلق به خارج
ايران هستند آيا سايت آن نيز متعلق به همان كشور هست يا نه!
چراكه بسياري از محصولات، در حال حاضر تقلبي و به اصطلاح
برند سازي شده ميباشند.
در
هر
خريدي كه داريد و در مورد تمامي
محصولات بازار، اين نكته كليدي را بخاطر بسپاريد:
اجناسي كه فاقد نشان تجاري معتبر باشند فاقد
استاندارد و كيفيت لازم ميباشند و بعنوان جنس بدل تلقي ميشود و از جانب
توليد كننده بدون ضمانت ميباشد اما چنانكه فروشنده آنرا با ضمانت خودش
بشما بفروشد قطعا كاري پر خطر انجام داده است. |
گرفتن
تخفيف از فروشنده يكي از مهارت هاي ايرانيان در امر
خريد است و فروشندگان نيز بخوبي خود را با آن
سازگار كرده اند!
اما برخي از فروشندگان از تخفيف بعنوان ابزاري مهم براي فريب دادن و دور كردن تمركز
ذهن
خريدار از اصالت كالايشان در لحظه
خريد، بهره برداري ميكنند.
بعنوان مثال ممكن است فروشگاه اينترنتي كه از آن
خريد كرده ايد محصولي را با يك نشان
تجاري معتبر در سايتش بشما معرفي نموده اما هنگام تحويل، محصولي مشابه
و البته با مقداري تخفيف ارسال ميكند!
در اين حالت هرگز فريب تخفيف داده شده را نخورده و انصراف خود
را از
خريدتان اعلام نماييد و در صورتيكه
مبلغ آنرا پرداخته ايد، ابتدا صفحه كالاي مربوطه را در رايانه تان
ذخيره نموده و پس از اينكه بفروشنده اعلام انصراف كرديد و دلايل خود را
نيز بوضوح بيان كرديد و چنانكه حاضر به عودت مبلغ و اعاده خسارت نشد يا
آنرا با كالاي معرفي شده تعويض نكرد، بيدرنگ به پليس فتا شكايت
بنماييد. چراكه تفاوت قيمت كالاي اصل و داراي
نشان معتبر با كالاي بدل و تقلبي بسيار بيش از تخفيفي ميباشد كه بشما
داده شده ست. (صفحه ذخيره شده به اين شكل بكار ميايد كه چنانكه
فروشنده متوجه شكايت شما شد، اگر خواست مشخصات كالاي درج شده در سايت
را تغيير دهد شما مدرك داشته باشيد)
مجددا تاكيد ميكنيم اساسا كالاهاي بدون نشان تجاري
از قطعات و مواد اوليه درجه دو و سه ساخته شده و فاقد ساير
استانداردهاي بين المللي و ضمانت لازم ميباشند.
گاه
ممكن است يك شركت توليد كننده محصولي را با دو مدل كاملا مشابه ولي با
اختلافي جزئي توليد كرده باشد مثلا كالاي مشخصي را با مدلي بنام
k3-pw و دومي را
k3-pu ببازار ارائه نموده كه مدل
اولي از قطعات بسيار مرغوب و با بالاترين كيفيت و مشخصه ها توليد شده
اما دومي كاملا رقابتي و حتي داراي امكانات ضعيف تر باشد. تا بتواند در
بازار با كالاي مشابه شركت هاي ديگر رقابت كند.
معمولا آن گروه از فروشندگان اينترنتي كه فاقد اصول اخلاقي ميباشند،
نوع اول را در سايت معرفي كرده و بسيار از توانمندي و كيفيت بالاي آن
تعريف و تمجيد ميكنند و در صورت سفارش شما كه معمولا با درخواست كمي
تخفيف نيز همراه است، نوع دوم را كه بسيار ارزان قيمت است تحويل ميدهند
و شما خوشحال از تخفيف گرفته شده متوجه تفاوت كوچكي كه در مدل آن قيد
شده است يعني u و w
نخواهيد شد!!
عدم اعتماد به نماد اعتماد!
نكته
ديگر اينكه: هيچگاه به نماد اعتماد كه بتازگي در سايت ها رايج شده (يا بهتر است
بگوئيم مد شده!) اعتماد نكنيد، چراكه اين نماد با پرداخت مبلغي مشخص به نهاد مربوطه
دريافت و در سايت تصب ميشود و بيشتر جنبه درامد زائي براي نهاد مزبور دارد. اين
سازمان هيچگونه رصدي در ارتباط با فعاليت هاي سايت هاي داراي نشان اعتماد ندارد و
فقط تاييد ميكند كه سايت مربوطه خيلي هم مجازي نيست و جا و مكان حقيقي دارد!! و در
ارتباط با تخلفات، صرفا شكايات رسيده را پيگيري ميكند و در صورت اثبات تخلف، نهايتا
مدير آنرا مجازات و سايت را مسدود مينمايد و اين رويه البته ميتواند در مورد سايت
هايي كه نماد اعتماد هم ندارند و تخلف كرده اند، به اجرا در بيايد. بنابراين عملا
تفاوتي در مورد اين دو نوع سايت وجود ندارد و هر دو سايت قادر به تخلف و هر دو نيز
مشمول مجازات هاي قانوني ميباشند.
در
ارتباط با سنجش اعتبار رسمي صاحبان سايت هاي اينترنتي (حقيقي و نه مجازي بودن
صاحبان سايت) كه نهاد مربوطه با افتخار مدعي آن ميباشد(!)، براي مخاطبين و مشتريان
اينترنتي راه هاي ساده اي نيز وچود دارد تا با چند دقيقه صرف وقت، به اعتبار آن
سايت پي ببرند. مثلا مشاهده نشاتي حقيقي صاحب سايت و شماره تلفن ثابت درچ شده در
سايت و پاسخگويي هاي مسئول سايت و غيره كه در واقع: نماد
حقيقي اعتماد، عملا چيزي در همين حد است و نه بيشتر!
از فروشگاهي خريد كنيد كه تنوع كالاي بيشتري داشته باشد!
هر
فروشنده اي تلاش ميكند تا اجناسي كه در ويترين خودش را دارد، بفروشد و در اين
راستا، مشترياني را كه كالاي مورد نظرشان را در ويترين او نمي يابند با روش هاي
گوناگون، بخصوص تخفيف هاي ويژه و غيره ترغيب بخريد
ميكنند. و در نهايت شما نخواهيد توانست آنچه را كه نياز داريد از او تهيه كنيد و
بلكه آنچه را كه او موجود دارد و با شرايط ويژه و تبليغات فراوان، بشما عرضه ميكند
تهيه خواهيد كرد. اما شيريني اين
خريد ممكن است در هنگام پرداخت مبلغ حس شود ولي
وقتي شما با كالاي
خريداري شده تنها ميمانيد ديگر آن حس اوليه را
نخواهيد داشت!
از مشخصات كامل كالايي كه ميخواهيد خريداري كنيد كاملا آگاه شويد!
متاسفانه
در فروشگاه هاي حقيقي شما نميتوانيد از طريق فروشنده به مشخصات كامل كالاي پشت
ويترين او دست يابيد! چراكه اولا اكثر اينگونه فروشندگان فقط يك "فروشنده
خوب" هستند و نه متخصص خوب! و ممكن است كه اصلا هيچگونه اطلاعاتي در ارتباط
با مشخصه هاي فني كالايشان را نداشته باشند و صرفا براي جوركردن اجناسشان، آنرا در
ويترين قرار داده اند و ثانيا اكثرا وقت و حوصله كافي و يا احتمالا فن بيان خوبي
براي توضيح دادن در باره آن را نيز ندارند.
شما
در يك فروشگاه حقيقي نميتوانيد زمان زيادي را صرف ارزيابي كالاي پشت ويترين كنيد.
محدوديت جا و شلوغي محيط و ... باعث ميشود تا محترمانه محيط فروشگاه را هرچه زودتر
ترك نماييد. حتي اگر قصد
خريد هم
داشته
باشيد باز ناچاريد سريعتر انتخاب خود را بنماييد. و در صورت
خريد كردن، هنگاميكه در منزل بسته بندي را باز
كرديد در همان دقايق اول ممكن است متوجه شويد اين چيزي نبود كه مايل به تهيه آن
بوده ايد ولي ديگر براي انتخاب كردن دير است؛ بايد با كاستي آن براي هميشه رضايت
دهيد!
درحاليكه
در
خريد اينترنتي اينگونه نيست شما ميتوانيد در مورد
هر نوع و مدل كالا، اطلاعات بسيار جامعي را از منابع مختلف اينترنتي كسب نماييد و
به نقاط ضعف و قوت و كاستي هاي آن اشراف پيدا كنيد.
بزرگترين امتياز خريد اينترنتي:
در
خريدهاي اينترنتي شما قادر خواهيد بود تا از
تمامي نقاط ضعف و قوت و مشخصه هاي فني كالاي مورد نظرتان، از منابع مختلف آگاهي
يابيد در حاليكه در
خريد هاي حقيقي تحقق اين امر بسيار ضعيف ميباشد. |
انتظاراتتان از يك فروشگاه اينترنتي مطابق با واقعيت باشد نه ايدال تان!
بسياري از مردم هنوز تفاوت واقعي فروشگاه هاي حقيقي از مجازي را نميدانند و از دومي
انتظاراتي را دارند كه از اولي در ذهن خود داشته اند و اين ذهنيت اغلب باعث ميشود
تا در عمل و در نهايت
خريدشان منتفي شود.
يك فروشگاه حقيقي در واقع هزينه هاي بسيار زيادي را براي برقرار ماندن و فعاليت
دايمي خود دارد و در حاليكه بخواهد از آن هزينه ها طفره رود موجوديتش را از دست
خواهد داد اما در فروشگاهاي مجازي اينگونه نيست. مدير يك فروشنده اينترنتي ميتواند
آنرا بعنوان شغل دوم خود انتخاب كرده و با برپايي يك سايت خوب و ارائه محصولاتي پر
طرفدار بخشي از هزينه هاي زندگيش را تامين نمايد.
البته
ما هميشه اخبار و شايعات فراواني در ارتباط با فروشگاه هاي مجازي ميشنويم امثال
ديجي كالا و ديوار و .... كه ادعاي فروش روزانه ميليون ها تومان كالا از طريق
اينترنت را دارند اما اينها تماما بزرگ نمايي است و محلي از اعراب ندارد چراكه
اثبات و يا رد اين نوع ادعاها اساسا امكان پذير نيستند و صاحبان اين سايت ها نيز با
اشراف به اين واقعيت، با توسل به ترفندهاي نرم افزاري يا حتي سخت افزاري!! به چنين
شبهات هدفمند دامن ميزنند.
درحاليكه في الواقع، يك فروشنده اينترنتي از طريق فضاي مجازي، فروشي را كه يك مغازه
دار كوچك دارد هم نخواهد داشت. و اين واقعيتي است كه اگر شما نيز با آن درگير شويد،
دير يا زود به آن پي خواهيد برد.
بنابراين
هرگز از يك فروشنده اينترنتي نخواهيد كه
خريد حضوري داشته باشيد چراكه اولا ماهيت
فروشگاه اينترنتي ارتباط غير حضوري و مستقيم (رو در رو) با مشتري است و بر اين مبنا
است كه از هزينه هاي كمتري برخوردار شده و توان ارائه خدمات و يا كالاهاي ارزان تر
را خواهد داشت و ثانيا حتي اگر يك فروشگاه حقيقي هرچند معتبر و با سابقه طولاني هم،
فروشگاه اينترنتي داشته باشد؛اساسا از آنجا كه "فروش اينترنتي" وارد بيلان محاسبات
مالياتي اش نميشود و از هزينه هاي كاربري كمتري نيز برخوردار است بنابراين حتي آنها
نيز مايل نخواهند بود سفارشات اينترنتي شان بطور حضوري انجام شود، مگر اينكه
خريدار هزينه هاي اضافي را بپردازد!
براي يك مشاوره خوب اهميت كافي قائل شويد!
چراكه مشاوره با يك فروشنده متخصص، منجر بخريد كالاي ارزان تر خواهد شد!
متاسفانه
در مملكت ما رايج است كه افراد در جايگاه خود قرار ندارند و اين مشكلي است ريشه اي
كه دلائل بسياري دارد. فردي كه سالياني طولاني در دانشگاه هاي معتبر تحصيل ميكند و
داراي مدارك عالي مثلا مهندسي كشاورزي ميشود اما در هيچ بنگاه و مزرعه اي نميتواند
در راستاي تخصصش به استخدام درآيد و نهايتا و در مسير كاريابي، ناچار وارد عرصه
خريد و فروش خودرو ميشود!...
آيا از چنين فردي هرچند تحصيلكرده ميتوان انتظار داشت كه مشاور خوبي براي شما جهت
خريد يك خودروي مناسب وضعيت و نيازي كه داريد
باشد؟ قطعا پاسخ خير ميباشد. و مطمئنا يك كارگر مكانيك كم سواد اما باتجربه شما را
بهتر راهنمايي خواهد كرد.
با
هدف از آگاه شدن ميزان تخصص فروشنده فروشگاهي كه قصد خريد داريد و نيز چنانكه
نيازمند به مشاوره هم هستيد، ابتدا لازم است از منابع مختلف اطلاعاتي هرچند مختصر
از وسيله اي كه مايل بخريد آن هستيد را كسب نموده و سپس با پرسيدن يكي دو سوال
نسبتا ساده خواهيد توانست ميزان تخصص و تجربه فروشنده را دريابيد تا به اصطلاح با
طناب پوسيده او بدرون چاه نرويد!
بهترين تخفيف در خريد كدام است؟
هميشه
يك فروشنده در تلاش است تا بيشترين سود از فروش خود را ببرد و نيز
خريدارن (بالاخص ممالك شرقي) در
خريدهايشان خواهان گرفتن تخفيف هاي چشمگير
ميباشند. البته اين دو ويژگي حق مسلم هر دو طرف معامله ميباشد. اما قطعا چنانكه در
اين امر زياده روي نشود بنفع طرفين خواهد بود.
اگر بخواهيم تخفيف را بدرستي تعريف كنيم:
تخفيف، پرداخت كمتر از قيمت درج شده بر روي كالا نيست بلكه تخفيف واقعي، مشاوره شدن
در جهت
خريدي صحيح و مطابق نياز است؛ نه كمتر و نه
بيشتر! |
يك مشاور خوب ميتواند شما را بگونه اي راهنمايي كند كه فقط يكبار
خريد نماييد و نيازتان را بخوبي توسط آن
خريد براي سالياني طولاني پاسخ دهيد اما يك مشاور
ناآگاه و ناكارامد شما را ناچار به
خريدهاي دوباره خواهد كرد و در حاليكه مشاوره
برايتان بايد نتيجه مثبت داشته باشد و نه اينكه باعث ضرر و زيان شود.
بعنوان مثال اينطور شايع است كه بهترين مودم، مودم 4G است اما آيا واقعا اينطور
است؟ شما با پرداخت مبلغي نسبتا بالا (و اي بسا با يك تخفيف خوب!) يك مودم 4G
خريداري كرده اما عملا سرعتي همتراز يك
مودم
3G نصيبتان ميشود. مقصر چه كسي است؟ قطعا فروشنده اي است كه تخصص كافي در امر
مشاوره و شناخت فني از مودم و شبكه هاي همراه نداشته و شما را به اين
خريد بد اما با يك تخفيف خوب ترغيت كرده است!
بنابراين
سعي كنيد عادت شرقي را كنار گذاشته و بجاي آنكه در جسيتجوي فروشنده اي باشيم كه خوب
تخفيف ميدهد، هميشه از يك متخصص آگاه و حرفه اي
خريد نماييد (چه از فروشگاه هاي حقيقي و چه از
نوع مجازي). البته مطابق قاعده، فروشندگان متخصص ممكن است كالاي خود را كمي گرانتر
عرضه كنند و اگرچه در ظاهر امر ممكن است مبلغي بيشتر بابت
خريد كالا بپردازيد ولي در واقع اين كالا برايتان
ارزانتر تمام شده، چراكه فقط يكبار
خريد
كرده ايد و نيازتان بدرستي رفع خواهد شد و اين امر از عهده يك غير متخصص بر
نميايد!!
پرداخت مبلغ سفارش در محل
مانع اصلي در انجام سفارشات اينترنتي است!
بعنوان آخرين نكته به اين مطلب مهم نيز ميپردازيم كه چرا چنين اتفاقي در ايران مي
افتد و تجارت الكترونيك جندان كه بايد، رونق نداشته و از مسير اصلي آن بدور افتاده
است بطوريكه صاحبان سايت هاي فروشگاه هاي اينترنتي علي رغم بزرگنمايي هاي
شاخدارشان، از فروش چنداني برخوردار نيستند؟
در پديده اي بنام تجارت الكترونيك (آي تي) مبنا و اصل بر
خريد غير حضوري است و بر اين مبنا سفارش دهنده با
آگاهي از مشخصه هاي كالاي مندرج در سايت فروشنده، بدون اينكه حتي تلفن بزند ميتواند
توسط سيستم هاي اينترنتي سفارش خود را با پرداخت الكترونيكي هزينه هاي مربوطه، براي
فروشنده ارسال نمايد و فروشنده نيز بلافاصله كالاي سفارشي را بسته بندي كرده و به
نشاني
خريدار ارسال مينمايد. |
اما
اشكال در كجاي كار است كه در ايران بيش از 90 در صد سفارشات اينترنتي با اين روش
اجرايي نميشو.د و در همان ابتداي كار منتفي ميشود؟
علت اينست كه در كشورهاي غربي همزمان با ظهور پديده تجارت الكترونيك، سيستم قضايي و
امنيتي متناسب با اين ساختار از تجارت، نيز ايجاد شد تا سفارش دهنده از امنيت كامل
برخوردار شده و سفارش خود را بهمراه مبلغ سفارش ارسال نمايد. و فروشنده نيز با
خاطري آسوده، سفارش را اجرا نمايد. جراكه اساسا كشورهاي غربي ماهيت سرمايه داري و
تحارت آزاد داشته و همه هم و غم اين نظام در سمت و سوي فضاي باز و سالم و امن براي
سرمايه داران و تجار قرار گرفته تا بيشتر و بهتر بتوانند در فضاي نظام سرمايه داري
به كسب و كار و تجارت آزاد بپردازند و قانون گزار با وضع قوانين محكم، بيش از آنكه
بخواهد از امنيت توده مردم و مصرف كننده حمايت كند، با ديدگاه حمايت از فضاي امن
كسب و كار براي تجار و سرمايه داران، قانون گذاري ميكند.
بطور كلي در كشورهاي غربي و در نظام تجارت آزاد مطابق قاعده، در هر نوع از
اشكال نوين تجارت، ابتدا بسترهاي لازم با آن فراهم شده و سپس آن ساز و كارهاي آن
شيوه از تجارت به اجرا در ميايد و بهمين دليل شيوه هاي جديد معمولا از موفقيت لازم
كه متناسب با زمان و پيشرفت فن آوري هم هستند به رشد و شكوفائي لازم ميرسند. |
اما در ايران اين روند امنيتي و قضائي بسيار دير به اجرا در آمد وآنقدر دير كه ظهور
آن ديگر تقريبا بيفايده يا كم فايده بود، چراكه بقدري مشتريان اينترنتي از اين خلاء
قضايي و قانوني متحمل ضرر و زيان شدند كه ديگر ترغيب كردن آنها به تجربه مجدد در
فضاي امنيتي كاري كاملا دشوار مينمايد.
همانطور كه در نمونه "نماد اعتماد" هم كه در بالا ذكر شد، اين نماد بيشتر جنبه دكور
را داشته و آنها كه به اصول اخلاقي و مشتري مداري پايبند نيستند از اين نماد فقط
سوء استفاده ميكنند و "نماد اعتماد" هيچ نفعي در جهت امنيت، براي مشتريان آن سايت
ايجاد تميكند.
البته بنا به گزارشاتي كه موجود است و توسط پليس فتا اعلام ميشود عملا افراد سودجو
قادر به عدم تحويل كالا پس از واريز مبلغ بحسابشان نيستند و بسادگي و با شيوه هاي
كنترلي كه در فضاي سايبري موجود است، دستگير و مجازات ميشوند. ولي با اين وجود هنوز
تا ايجاد فضاي كاملا امن و متناسب با ذات و ماهيت واقعي تجارت الكترونيك در سطح
خريد هاي بين شهري فاصله زيادي وجود دارد.
اما
براي كمي دلخوشي (!) ميتوان اظهار داشت كه تجارت الكترونيك براي
خريدهاي درون شهري تا حد زيادتري قابل اجراست!
چراكه فروشنده كالا با تقبل درصدي از خطر ميتواند كالاي سفارش داده شده را بدون
پرداخت الكترونيكي از جانب مشتري، براي او ارسال كرده و مبلغ آنرا از طريق پيك و در
محل دريافت نمايد و درصد كمي از مشتريان هستند كه از تحويل گرفتن كالاي سفارش داده
شده شان امتناع ميورزند و فروشنده را متحمل پرداخت هزينه پيك ميكنند.
البته براي فروش هاي بين شهري قبل از ظهور پليس فتا و در جهت رفع مشكل بين
خريدار و فروشنده، شركتهايي نيز پا به عرضه وجود
گذاشتند كه اين خدمات را انجام ميدهند، يعني كالا را از فروشنده گرفته و به مشتري
تحويل داده و مبلغ آنرا نيز گرفته و به فروشتنده عودت ميدهند، اما بابت اين
خدماتشان شرايط و هزينه هايي را عنوان ميكنند كه براي بسياري از فروشندگان اينترنتي
قابل قبول و مقرون بصرفه نميباشد.
اميدواريم با مطالبي كه در باره نحوه
خريد اينترنتي و مسائل و مشكلاتي كه گريبانگير
خريداران و فروشندگان آن است
بيان
كرديم و با التزامي كه در درج بيطرفانه مطالب اين مقاله داشتيم شما بازديدكنندگان و
كاربران اينترنتي بتوانيد خود را بيشتر از گذشته با ساز و كارهاي اين شيوه نه چندان
هم نوين! وفق داده و از امتيازات آن بهره ببريد. چراكه
خريد هاي حضوري در فروشگاه هاي حقيقي نه تنها
بسيار وقت گير و انرژي بر ميباشد بلكه امكان يافتن آنچه كه دقيقا مورد نيازتان باشد
نيز هميشه بسادگي ميسر نيست و اغلب متهي بخريدهاي
ناخواسته خواهد شد!
خريد خوبي داشته باشيد!
ارتباط
با ما |